Dochody wolne od podatku dochodowego

Zwolnienia z PIT dla dochodów socjalnych: świadczenia rodzinne, zasiłki, alimenty i inne. Poznaj szczegóły zwolnień podatkowych

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym płatnicy mogą skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania PIT – w art. 21 ustawy zawarta jest lista dochodów zwolnionych z podatku. Katalog liczy ponad 100 pozycji, które pogrupować można w podstawowe kategorie tematyczne. Jakie dochody są zwolnione z podatku?

Zwolnione z podatku dochody o charakterze socjalnym

Należą do nich wszelkiego rodzaju świadczenia rodzinne otrzymane zgodnie z prawem regulującym tego typu świadczenia, dodatki rodzinne i pielęgnacyjne, zasiłki dla opiekunów, kwoty uzyskane w przypadku bezskutecznej egzekucji alimentów, a także zasiłki porodowe. W tej grupie znajdują się także świadczenia z pomocy społecznej oraz świadczenia, dodatki i inne fundusze częściowo lub w całości nieodpłatne, otrzymywane na utrzymanie lokalu mieszkalnego w domu jednorodzinnym lub budynku wielorodzinnym w części przysługującej na umieszczone w rodzinie zastępczej albo rodzinnym domu dziecka osoby, które przebywając w pieczy zastępczej osiągnęły pełnoletniość. Do dochodów o charakterze socjalnym, które zwolnione są z opodatkowania, należą ponadto alimenty na dzieci do 25 roku życia oraz na dzieci bez limitu wiekowego otrzymujące rentę socjalną albo zasiłek pielęgnacyjny, a także na osoby otrzymujące alimenty o maksymalnej wysokości 700zł na podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej.

Dochody wolne od podatku PIT o charakterze odszkodowawczym

W tej grupie dochodów znajdują się m. in. otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wysokość albo zasada ustalania wynikają z odrębnych przepisów lub postanowień układów zbiorowych pracy, innych zapisów opartych na ustawie porozumień zborowych, regulaminów albo statutów. Wyjątkiem w tym przypadku są:

• określone prawem pracy odprawy i odszkodowania z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
• odprawy pieniężne wypłacane na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
• odprawy i odszkodowania na podstawie skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
• odszkodowania przyznane na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
• odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
• odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody opodatkowane są zgodnie ze skalą albo na zasadach właściwych dla podatku liniowego,
• odszkodowania wynikające z zawartych umów albo ugód innych niż ugody sadowe.

Wolne od opodatkowania PIT dochody o charakterze odszkodowawczym to również wypłacane w formie renty odszkodowania otrzymywane na mocy przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała albo utraty zdrowia przez poszkodowanego, który całkowicie lub częściowo utracił zdolność do pracy zarobkowej, zwiększyły się jego potrzeby albo zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość; a także odszkodowania otrzymywane na mocy prawa geologicznego i górniczego.

Dochody zwolnione z PIT uzyskane z posiadanych kapitałów i praw autorskich:

• kwoty, które towarzystwo funduszy inwestycyjnych zwróciło w związku z wygaśnięciem zezwolenia na utworzenie funduszu inwestycyjnego; ich wysokość wynosi równowartość wpłat do funduszu;
• przychody z tytułu sprzedaży całości lub części nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, poza przychodami uzyskanymi ze sprzedaży gruntów tracących w związku z transakcją charakter rolny;
• przychody z tytułu zwrotu udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych do niej wkładów lub udziałów;
• wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej lub spółki w części stanowiącej koszt nabycia bądź objęcia udziałów w tej spółce albo udziałów w zyskach osoby prawnej.

Dochody wolne od podatku związane z prowadzeniem działalności gospodarczej

W tej grupie dochodów znajdują się m. in.:

• rozumiane zgodnie z przepisami o finansach publicznych dotacje pozyskiwane z budżetu państwa albo budżetu jednostek samorządu terytorialnego;
• środki finansowe pozyskane przez uczestnika projektu jako pomoc udzielona w ramach programu finansowego z udziałem środków europejskich określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych;
• płatności związane z realizacją projektów w ramach programów finansowych z udziałem środków europejskich otrzymanych z Banku Gospodarstwa Krajowego, poza płatnościami otrzymywanymi przez wykonawców.

Dochody wolne od podatku PIT otrzymywane z tytułu stypendiów i innych przychodów uczniów i studentów

W tej grupie zwolnionych od podatku odchodów znajdują się stypendia naukowe i za wyniki w nauce, które zostały przyznane zgodnie z zasadami zatwierdzonymi przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego. Należą do nich także świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i innych form kształcenia, a także wygrane i nagrody otrzymywane za udział w konkursach, turniejach czy olimpiadach organizowanych zgodnie z przepisami o systemie oświaty.